Ο δημοφιλής Τούρκος ποιητής Λεβέντ Καρατάς γεννήθηκε το 1972. Εμφανίστηκε στα γράμματα σε ηλικία είκοσι ετών (1992), με το βιβλίο «Πέφτω, Γαλιλαίε», ενώ σήμερα μετρά οκτώ βιβλία ποίησης και αναρίθμητες δημοσιεύσεις (ποιημάτων και πεζογραφημάτων) και αφιερώματα στα πλέον έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της Τουρκίας. Ζει στην Κωνσταντινούπολη. Φέτος θα επισκεφτεί εκ νέου τη χώρα μας, συμμετέχοντας στο 9ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου, που ξεκινά σήμερα το βράδυ στις 8 στο Ιδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στη Χώρα της Τήνου.
Λεβέντ, η επίσκεψή σου στην Ελλάδα τιμά το ελληνικό κοινό. Πες μου για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της δουλειάς σου: τι σε ενέπνευσε στην αρχή, τι σε κάνει να συνεχίζεις και τι πιστεύεις ότι φυλάει το πέρασμα του χρόνου για σένα;
Πρόκειται για τη δεύτερη επίσκεψή μου στην Ελλάδα· έχω συμμετάσχει άλλη μία φορά στο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου. Ηταν μια πολύ τιμητική πρόσκληση, επειδή αγαπώ το Αιγαίο. Αγαπώ την εύθυμη ζεστασιά και τη φιλία των ανθρώπων του. Πρώτα απ’ όλα, σε ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη, στ’ αλήθεια με γεμίζει χαρά. Αυτό που με ενέπνευσε ήταν ένα ποίημα που διάβασα στο Δημοτικό. Το απήγγειλα στο διάλειμμα σε ένα κορίτσι με το οποίο ήμουν ερωτευμένος. Νομίζω πως ήταν του Φαζέλ Χουσνού Νταγλαρτζά. Ηταν η πρώτη μου έμπνευση. Ετσι ξεκίνησα να γράφω και να διαβάζω. Είχα τρελή περιέργεια. Αυτός που έτρεφε την τρελή περιέργειά μου ήταν ο μεγάλος αδελφός μου, Χακάν Καρατάς. Με έμαθε γαλλική ποίηση, αρχές και σινεμά –μιας και δίδασκε σινεμά–, πράγματα που με ενίσχυσαν πάρα πολύ. Νομίζω πως ο τίτλος του πρώτου ποιήματός μου ήταν «Ισως πεθάνω κάποια στιγμή αύριο». Το πρώτο σκίρτημα της ποίησης μου προέκυψε όταν ένας από τους φίλους του αδελφού μου, πολύ καταρτισμένος, διάβασε το ποίημά μου και μου είπε: «Φιλαράκο, υπάρχουν μέσα σου πολύ περισσότερα απ’ όσα βλέπει το μάτι». Εκείνος προμηθευόταν μεταχειρισμένα βιβλία και η περιπέτειά μου ξεκίνησε όταν μου δώρισε το βιβλίο του Ερνέστο Καρντενιάλ «Νύχτα φωτισμένη με λέξεις». Υστερα από αυτό το βιβλίο, η προσωπικότητα του Καρντενιάλ, ως κόκκινου ιερέα, με γέμιζε δέος. Με ένα τέτοιο τυχαίο γεγονός έκανα το πρώτο μου βήμα στη λογοτεχνία, αλλά κατόπιν η τύχη έγινε ατυχία. Εμεινα άνεργος και μόνος για κάποιο διάστημα. Τα πρώτα χρόνια της νεότητάς μου βυθίστηκαν σ’ ένα χάος. Αργότερα, ύστερα από το ατύχημα –λέω πως ήταν ατύχημα, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν– αποφάσισα να ανακαινίσω την ποίησή μου και να βάλω μπρος την ανάστασή μου. Εμεινα παράλυτος από κάκωση του νωτιαίου μυελού ύστερα από κάκωση στον πρώτο σπόνδυλο της οσφυϊκής μοίρας. Επιμένω στο να δίνω την ποίησή μου το αίσθημα της απελπισίας, να την κάνω μια ποίηση που αφήνει τη γεύση της απελπισίας στην παγκόσμια λογοτεχνία. Εχω τη δυνατότητα να εκφράσω τις ιδέες μου παγκοσμίως. Αγαπώ την ποίηση και ξέρω ότι οι ανά τον κόσμο αναγνώστες μου θα με αγκαλιάσουν.
Μετράς κιόλας τρεις δεκαετίες στη γραφή. Θα ήθελα να μου πεις, τελικά, πώς ορίζεις τον ποιητή; Ποιες είναι οι πρώτες ύλες της δουλειάς του;
Θα σου πω για τις πρώτες ύλες: οι δικές μου πρώτες ύλες προέρχονται από το περιβάλλον μου, από τον τραγέλαφο γύρω μου, τον τραγέλαφο στον κόσμο, στο σύμπαν, στα λάθη και στην τελειότητα του Θεού. Σίγουρα μπορώ να πω ότι η παιδική ηλικία, τόσο με τις όμορφες όσο και με τις άσχημες στιγμές της, αποτελεί πρώτη ύλη. Στην πραγματικότητα δεν έχω τρεις πλήρεις δεκαετίες· έκανα ένα μικρό διάλειμμα, όπου δεν έμεινα άεργος: δούλεψα λίγο και κέρδισα κάποια χρήματα. Είχα επίσης ένα ενδιαφέρον για τη μουσική και νομίζω πως όσο μεγάλωνα αποκόμιζα πολλά πράγματα. Κάποιοι έλεγαν ότι δεν θα κατάφερνα ποτέ να ξεπεράσω το ποίημά μου «Υπνος της Ανατολής» – μα τώρα μπορώ περήφανα να πω ότι το υπό έκδοση βιβλίο μου Βοήθεια στον κόσμο θα είναι ένα ορόσημο. Θα είναι ο θρίαμβός μου. Οταν ο Γιλμάζ Γκιουνέι παρέλαβε το βραβείο του στο Φεστιβάλ των Κανών, σήκωσε το χέρι του, έσφιξε τη γροθιά του και είπε εκ βαθέων σε μια από τις απλούστερες γλώσσες: «Μερσί!».
Ο ποιητής γράφει για τη δική του εκδοχή της πραγματικότητας ή εκφράζει μια προσωπική εκδοχή για τον κόσμο όπως τον βιώνουμε όλοι;
Εχω γράψει ένα βιβλίο με έναν φίλο στο οποίο περιγράφαμε, καθένας με τον τρόπο του, ένα δέντρο. Το περιγράφαμε ξεχωριστά, είχαμε την ικανότητα να το κάνουμε ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο. Για παράδειγμα, εγώ γνωρίζω για τα πεύκα. Εκείνος γνωρίζει πολλά για τον ελαίαγνο, για το χώμα όπου πιάνει, για τις ακτές όπου ευδοκιμεί. Αλλά εγώ τελικά περιέγραψα κάτι πιο όμορφο, επειδή τα δέντρα με έμαθαν ότι τα πουλιά που φωλιάζουν εκεί πάνω είναι αρχιτέκτονες που μπορούν να χτίσουν το σπιτικό τους καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο αρχιτέκτονα. Γράφω, λοιπόν, για τη δική μου εκδοχή· γράφω μια τραγωδία την οποία μπορούμε να βιώσουμε όλοι· γράφω για την κατάσταση του να σε αγνοούν, την οποία καθένας μας μπορεί να υποστεί· είμαι ο εαυτός μου.
Ποια είναι η γνώμη σου για τη δυναμική της ποίησης στη σημερινή Τουρκία;
Το περιβάλλον της ποίησής μας έχει μεγάλη δυναμική. Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που διαβάζουν σχεδόν κάθε μέρα. Οι ποιητές μας γράφουν στα τουρκικά, αν και μπορεί να ζουν σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου. Διαβάζουμε ο ένας τον άλλο, αλλά εργαζόμαστε σε μια ποίηση εξομολογητική, διαχρονική και μοναδική για καθέναν.
* Ποιήτρια, επιμελήτρια, μεταφράστρια.
πηγή: https://www.efsyn.gr