Μέχρι το 2040, ο γεωργικός τομέας της ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να μειώσει τις εκπομπές εκτός του CO2 κατά τουλάχιστον 30% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2015, με την κτηνοτροφία και τη χρήση λιπασμάτων να αποτελούν το κλειδί για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αναφέρεται σε προσχέδιο ανακοίνωσης της Κομισιόν σχετικά με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ για το 2040.

Το σχέδιο εγγράφου, το οποίο είδε το Euractiv και αναμένεται να παρουσιαστεί στις 6 Φεβρουαρίου, περιγράφει λεπτομερώς την πορεία της ΕΕ προς τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) κατά 90% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Δύο σελίδες του εγγράφου είναι αφιερωμένες στον τρόπο με τον οποίο οι αλλαγές στους τομείς της γης, των τροφίμων και της βιοοικονομίας θα συμβάλουν στην επίτευξη αυτών των στόχων.

«Με τις κατάλληλες πολιτικές και την κατάλληλη υποστήριξη», αναφέρεται στην ανακοίνωση, «θα πρέπει να είναι δυνατή τόσο η μείωση των μη ανθρακούχων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τον γεωργικό τομέα κατά τουλάχιστον 30% το 2040 σε σύγκριση με το 2015», όσο και η «ενίσχυση της ικανότητας των εδαφών και των δασών να αποθηκεύουν περισσότερο άνθρακα».

Για να επιτευχθεί αυτό, το έγγραφο ζητεί την κλιμάκωση της εφαρμογής στο έδαφος γεωργικών πρακτικών που είναι διαθέσιμες με «σχετικά χαμηλό κόστος», όπως η παραγωγή «βιομεθανίου από κοπριά ή η βελτιστοποίηση της εφαρμογής λιπασμάτων μέσω της γεωργίας ακριβείας».

Επιπλέον, ο γεωργικός και ο δασικός τομέας μαζί «θα μπορούσαν να γίνουν κλιματικά ουδέτεροι ήδη από το 2035», αναφέρει το έγγραφο.

Ο στόχος για το 2035 είχε τεθεί προηγουμένως στην εκτίμηση επιπτώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους νόμους της ΕΕ για το κλίμα. Στο εν λόγω έγγραφο, η Επιτροπή έγραψε ότι «οι συνδυασμένοι τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας και της χρήσης γης (AFOLU) προβλέπεται να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου γύρω στο 2035 μπαίνοντας σε μια τροχιά προς μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050».

Η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανοίγει το δρόμο

Η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στη γεωργία θα είναι το κλειδί για την επίτευξη αυτών των στόχων, υποστηρίζει το σχέδιο εγγράφου, αναφερόμενο σε αυτήν ως έναν τρόπο «δημιουργίας επιχειρηματικών ευκαιριών για μια πιο βιώσιμη αλυσίδα αξίας αγροδιατροφικών προϊόντων».

Η βιομηχανία τροφίμων, προσθέτει το έγγραφο, «θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα κίνητρα για να προμηθεύεται πιο βιώσιμα συστατικά τροφίμων από τους αγρότες και να καταστήσει τις πιο υγιεινές δίαιτες που βασίζονται στη διαφοροποιημένη πρόσληψη πρωτεϊνών την πιο εύκολη και προσιτή επιλογή για τους καταναλωτές».

Μια μελέτη της Επιτροπής του 2022 διερεύνησε πώς θα λειτουργούσε για τον γεωργικό τομέα ένα σύστημα τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παρόμοιο με το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS) της ΕΕ.

Η μελέτη πρότεινε πέντε πιθανά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί η αρχή αυτή στη γεωργία, ανάλογα με τους εμπλεκόμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να αφορά όλους τους τύπους γεωργικών εκμεταλλεύσεων ή μόνο τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τη βιομηχανία τροφίμων ή τους παραγωγούς εισροών – στους οποίους θα περιλαμβάνονταν οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς λιπασμάτων και ζωοτροφών.

Μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου του 2021 συνέστησε στην Επιτροπή να «αξιολογήσει τις δυνατότητες εφαρμογής της αρχής ‘ο ρυπαίνων πληρώνει’ στις γεωργικές εκπομπές και να ανταμείψει τους γεωργούς για τη μακροπρόθεσμη απομάκρυνση άνθρακα».