Πριν από το «ασφαλές» σινιάλο του Facebook, που κοινοποιούν οι χρήστες σχετικά με τις πυρκαγιές (η τεχνο-ψηφιακή σηματοδότηση του «ζωντανού» υποκείμενου), αξίζει να στοχαστούμε πάνω στην κρατική κανονιστική. «Μείνε /φύγε για να ζήσεις»: από τον εγκλεισμό της πανδημίας μέχρι την εκκένωση των πυρκαγιών, η βιοπολιτική της συμμόρφωσης έχει ουσιαστικά εξαντλήσει τα υποκείμενα. Το κράτος ασκεί τον ρόλο του προστάτη της ανθρώπινης ζωής μέσω της υποχρεωτικής κανονιστικής εντολής για διάσωση. Λογικό και επιθυμητό για τους πολίτες. Αλλά ποια ωφέλεια αντλεί η ίδια η εξουσία, από την διπλή εντολή παραμονής/εγκατάλειψης μπροστά στο υπέρτατο αγαθό της ζωής;
Η Τζούντιθ Μπάτλερ είχε περιγράψει στο βιβλίο της «Η ψυχική ζωή της εξουσίας» εκείνο το ευρύ πλαίσιο των δυναμικών εντολών συμμόρφωσης που αναδύονται από τη βιοπολιτική του κράτους.
Όπως όμως μας δίδαξε και ο Φουκό, «εξουσία» δεν είναι μόνο το κράτος αυτό καθ’ εαυτό. Εξουσία ασκούμε τελικά εμείς οι ίδιοι πάνω μας: ναι, είμαστε δέσμιοι του εαυτού μας, Σίσυφοι της ατομικής ευθύνης μέχρι αυτή να γίνει συλλογική ενοχή. Μας σώζει η εντολή του κράτους, αλλά ταυτόχρονα είναι το καύσιμο της εξουσιαστικής βίας.
Και αυτή η βία είναι που εγκαθίσταται μεθοδικά -και αποσπά τη συναίνεσή μας- στον βίο του καθενός. Μπροστά στο κακό παλεύουμε να σωθούμε και ταυτόχρονα υποτασσόμαστε στην άνωθεν εντολή για να ζήσουμε. Μόνο που αυτές οι ψυχικές καθιζήσεις τελικά αναπαράγονται στον ατομικό και συλλογικό βίο. Μαθαίνει τελικά το υποκείμενο να «εγκαλείται», να «εκκενώνει» και να «αποκλείεται» για πολλά πράγματα.
Το κράτος «υπάρχει» πλέον εντός μας αφού δεν μπορεί να εγγυηθεί τον βίο. Το παλιό εθνικό κράτος έγινε σήμερα, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, ένα λειτουργικό failed state: δεν ασφαλίζει και δεν προστατεύει κανέναν. Επιστρατεύει τη συμμόρφωση και την καθυπόταξη μέσω της καθολικής εντολής. Το σύγχρονο επιτελικό κράτος (νεοφιλελεύθερης βιοπολιτικής) συμπυκνώνεται σε μια κανονιστική για την αυτοδιακυβέρνηση του υποκειμένου: «Είσαι ελεύθερος να υπακούς για να σωθείς». Αυτή η αντίφαση, αυτός ο διπλός δεσμός, είναι που διχάζει τα υποκείμενα στον σημειοκαπιταλισμό του διαρκούς κινδύνου, στην «κοινωνία της διακινδύνευσης» (Ούλριχ Μπεκ).
*Οικονομολόγος
πηγή: https://www.efsyn.gr